„Gwarancje dla młodzieży” – to rządowy program wsparcia młodych na rynku pracy, będący częścią „Pakietu na rzecz zatrudnienia młodzieży” wypracowanego przez Komisję Europejską.

 W kwietniu 2013 r. państwa członkowskie UE zobowiązały się do konkretnych działań ułatwiających młodym ludziom wejście na rynek pracy poprzez tworzenie programów gwarancji dla młodzieży.

W ramach gwarancji dla młodzieży państwa członkowskie powinny zadbać, aby w ciągu czterech miesięcy od opuszczenia szkoły lub utraty pracy młodzi ludzie do 25 roku życia mogli znaleźć dobrą pracę dostosowaną do ich wykształcenia, umiejętności i doświadczenia albo zdobyć wykształcenie, umiejętności i doświadczenie niezbędne do znalezienia pracy w przyszłości dzięki programom przyuczania do zawodu, szkoleniom lub dalszej edukacji.

Gwarancja dla młodzieży stanowi nie tylko reformę strukturalną mającą zdecydowanie poprawić przejście od kształcenia do pracy, ale również natychmiastowy środek wspierania zatrudnienia młodych ludzi.

Gwarancja dla młodzieży opiera się na pozytywnych doświadczeniach w Austrii i Finlandii, które pokazują, że warto inwestować w usprawnienie przejścia od kształcenia do zatrudnienia. Wprowadzenie gwarancji dla młodzieży w Finlandii spowodowało zmniejszenie bezrobocia wśród młodych ludzi, a 83,5 proc. znalazło zatrudnienie, podjęło dalszą edukację lub szkolenie w formie przyuczenia się do zawodu lub stażu w ciągu trzech miesięcy od dnia rejestracji.

Zalecenie dotyczące gwarancji dla młodzieży zostało formalnie przyjęte przez Radę Ministrów UE w dniu 22 kwietnia 2013 r. (zob. MEMO/13/152) na podstawie wniosku przedstawionego przez Komisję w grudniu 2012 r. (zob. IP/12/1311 i MEMO/12/938) i zostało zatwierdzone przez Radę Europejską w czerwcu 2013 r.

Na forum G20 zaliczono programy gwarancji dla młodzieży do najważniejszych reform w dziedzinie zatrudnienia młodzieży. W trakcie obrad ministrów pracy G20 w Melbourne w dniach 10-11 września 2014 r. zdecydowano, że należy zdwoić starania na rzecz realizacji strategii grupy G20, w szczególności gwarancji dla młodzieży, i podjęto zobowiązanie do konkretnych działań, by pomóc młodym ludziom podjąć kształcenie, szkolenie lub pracę.

 

Gwarancje dla młodzieży” adresowane są do 4 grup:

  • osób w wieku 15-17 lat, które przerwały naukę;
  • osób w wieku 18-30 lat, które nie są zatrudnione, nie uczą się i nie doszkalają, w tym również osób wymagających szczególnego wsparcia;
  • osób w wieku 18-30 lat zarejestrowanych jako bezrobotni, w tym również studentów zaocznych i wieczorowych;
  • absolwentów szkół i uczelni, pozostających bez pracy w okresie 48 miesięcy po ukończeniu edukacji oraz  bezrobotnych w wieku 18-30 lat w zakresie wsparcia przedsiębiorczości.

Punktem wyjścia do uzyskania „Gwarancji dla młodzieży” będzie indywidualny plan działania, który pozwoli na dobranie najskuteczniejszej formy wsparcia. W ciągu 4 miesięcy od zarejestrowania w urzędzie pracy lub podpisania umowy z Ochotniczym Hufcem Pracy, młodemu bezrobotnemu przedstawiona zostanie propozycja stażu, szkolenia, dalszego kształcenia się, oferta pracy lub inna forma aktywizacji zawodowej.  

„Gwarancje dla młodzieży” stanowią uzupełnienie realizowanych już przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej działań skierowanych do młodych bezrobotnych. W latach 2014 – 2021 wsparciem zostanie objętych prawie 2,4 mln osób. Programem gwarancji objęte zostaną wszystkie osoby w wieku 15-25. Na koniec 2013 r. grupa ta stanowiła 18,6% ogółu zarejestrowanych osób bezrobotnych. 8,4% z nich stanowią osoby z dyplomem uczelni wyższej, 26,5% posiada wykształcenie policealne i średnie zawodowe. Jednocześnie prawie 30% młodych bezrobotnych nie posiada żadnych kwalifikacji zawodowych. I to właśnie brak doświadczenia oraz niedopasowanie kwalifikacji do rynku pracy są głównymi przyczynami bezrobocia młodych. Dodatkowo, większość pracodawców wymaga min. półrocznego doświadczenia od potencjalnych pracowników.

Dlatego też, osoby bezrobotne będą wspierane przede wszystkim stażami, szkoleniami i innymi formami dokształcania się. Dzięki temu będą w stanie zdobyć niezbędne do podjęcia pracy doświadczenie lub przekwalifikować się, zgodnie z potrzebami pracodawców. Młodzi bezrobotni będą mogli skorzystać ze wsparcia urzędów pracy, Ochotniczych Hufców Pracy, agencji zatrudnienia, a także projektów wyłonionych w ramach centralnego i regionalnych konkursów.

Bezrobotni do 30. roku życia będą mogli otrzymać wsparcie w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w formie pożyczek udzielanych przez BGK. Średnio takich pożyczek zostanie przydzielonych ok. 850 rocznie.

 

Z programu Gwarancje dla Młodzieży mogą korzystać osoby do 30 roku życia za pośrednictwem różnych instytucji: Powiatowych Urzędów Pracy, Ochotniczych Hufców Pracy oraz jednostek realizujących projekty w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój. 

Dostępny jest szeroki wachlarz narzędzi i form wsparcia. Warto je poznać, zanim skierujesz swoje kroki do Powiatowego Urzędu Pracy lub jakiejkolwiek innej instytucji wdrażającej Gwarancje. Pamiętaj, że zgodnie z podstawowym standardem Programu, każda młoda osoba powinna otrzymać stosowna do swoich potrzeb i mozliwości ofertę pracy, szkolenia, stażu lub praktyki w ciagu 4 miesięcy od rejestracji w Urzędzie Pracy lub rozpoczecia udziału w programie POWER. Prezentacja do pobrania

Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach aktywnie włączył się w działania wdrażające program Gwarancji dla Młodzieży w regionie świętokrzyskim. Wypełniając zasadę partnerskiego podejścia do wdrażania programu naszym działaniom nadaliśmy szeroki wymiar partnerski. Do współpracy na rzecz przygotowania zasad konkursowych oraz opracowania najskuteczniejszej formuły działań aktywizacyjnych zaangażowaliśmy ponad 20 organizacji pozarządowych z terenu całego województwa, jak również Świętokrzyską Komendę Wojewódzką OHP w Kielcach, Powiatowe Urzędy Pracy, Rzecznika Młodzieży działającego przy Marszałku Województwa oraz Akademickie Biuro Karier Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Za pośrednictwem mediów o najszerszym zasięgu regionalnym do współpracy zachęcano wszelkie instytucje reprezentujące młodzież, bądź zainteresowane aktywnym działaniem na rzecz młodych ludzi.

Partnerskie działania przygotowujące wdrażanie Świętokrzyskich Gwarancji dla Młodzieży objęły:

  • Przeprowadzenie konferencji inaugurującej działania partnerskie (Kielce, 18 listopada 2014 r.) z udziałem 66 uczestników. W trakcie konferencji zostały przedstawione aktualne informacje na temat sytuacji osób młodych na świętokrzyskim rynku pracy, jak również idea rządowego programu „Gwarancje dla Młodzieży” w kontekście europejskim. Zaprezentowano aktualne bariery rozwoju rynku pracy, problem migracji zagranicznych świętokrzyskiej młodzieży, jak również wychodzące naprzeciw negatywnym tendencjom zmiany wynikające z nowelizacji Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W trakcie konferencji zaprezentowały się wybrane organizacje pozarządowe działające na rzecz młodzieży oraz Świętokrzyski Rzecznik Młodzieży. Najważniejszym punktem konferencji było zadeklarowanie przez przedstawicieli obecnych organizacji udziału w partnerstwie przygotowującym wdrażanie Gwarancji dla Młodzieży.
  • Trzy sesje jednodniowych warsztatów dla uczestników partnerstwa (1,2,3 grudnia 2014 r.), których uczestnicy odpowiedzieli na pytania:
    • jakie są najskuteczniejsze instrumenty wykorzystywane do aktywizacji bezrobotnych, a jakie najmniej skuteczne (hierarchia narzędzi wsparcia);
    • jakie powinny być specyficzne warunki, na których przyznawane są dotacje na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej (baza do opracowania przez WUP zaleceń/rekomendacji dla udzielania tej formy wsparcia w komponencie konkursowym POWER)
    • jakie warianty łączenia form wsparcia zawodowego młodzieży są najskuteczniejsze w odniesieniu do poszczególnych subkategorii młodzieży;
    • czy odbiorcy wsparcia aktywizacyjnego powinni być ograniczeni wyłącznie do młodzieży zarejestrowanej w powiatowych urzędach pracy – jeśli tak, to w jakim zakresie.

Jako najskuteczniejsze wskazano formy wsparcia indywidualnego, dopasowane do specyficznych potrzeb każdego młodego człowieka. Są to przede wszystkim Indywidualne Plany Działania, szkolenia indywidualne; dotacje na rozpoczęcie własnej działalności; co najmniej półroczne staże oraz doposażenia stanowiska pracy. Najmniejszą skutecznością, według Partnerów WUP cechują się grupowe warsztaty doradcze, grupowe szkolenia osób bezrobotnych, krótkie trzymiesięczne staże, a także zatrudnienie doraźne – roboty publiczne i prace interwencyjne.

  • Konferencja podsumowująca wypracowane rezultaty i promująca ideę partnerstwa lokalnego jako narzędzia budowania trwałego wzrostu gospodarczego i ożywienia rynku pracy (11 grudnia 2014 r) z udziałem 53 uczestników. W trakcie spotkania w szczegółach omówiono i przeanalizowano produkty prac warsztatowych oraz, poprzez dobre praktyki z terenu województwa świętokrzyskiego – powiat skarżyski – propagowano ideę lokalnego partnerstwa w obszarze rynku pracy.

Zgodnie z przyjętą strategią działania, wypracowane rozwiązania zostały uwzględnione w toku dalszych prac nad przygotowaniem dokumentacji konkursowej w ramach wdrażania Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój w naszym regionie.